.png){kind=logo}
Cùng với cổ phiếu, trái phiếu cũng là một hình thức tài sản tài chính phổ biến trong thị trường chứng khoán. Hiện tại trái phiếu đang phát triển mạnh nhằm đáp ứng yêu cầu huy động vốn của Chính phủ cũng như các doanh nghiệp. Các nhà đầu tư khi tham gia thị trường đều muốn tìm hiểu về giá cũng như những vấn đề liên quan đến giá trái phiếu để có quyết định đầu tư đúng đắn.
Trong bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua về các khái niệm cơ bản liên quan đến giá trái phiếu cũng như những nhân tố ảnh hưởng đến giá trái phiếu.
Giá trái phiếu là giá cuối cùng mà trái phiếu được giao dịch, được biểu thị bằng phần trăm mệnh giá và được chuyển đổi sang thang điểm. Ví dụ: nếu trái phiếu công ty được báo giá là 99, điều đó có nghĩa là trái phiếu đó đang được giao dịch ở mức 99% mệnh giá. Trong trường hợp này, chi phí để mua mỗi trái phiếu là $ 990.
Mệnh giá trái phiếu hay còn gọi là giá trị danh nghĩa của trái phiếu và được ghi trên trái phiếu. Giá trị này được coi là vốn gốc. Mệnh giá trái phiếu là căn cứ tính lợi tức tiền vay mà người phát hành phải trả cho người mua trái phiếu. Mệnh giá trái phiếu cũng thể hiện số tiền tổ chức phát hành phải hoàn trả khi trái phiếu đến hạn.
Công thức tính toán giá trái phiếu
Trong đó: Ct: luồng tiền dự tính nhận được tại thời điểm t;
PV: giá trị hiện tại của tài sản;
k: tỷ lệ lợi tức yêu cầu của nhà đầu tư;
n: số năm mà luồng tiền xuất hiện.
Các yếu tố ảnh hưởng giá trái phiếu
- Thay đổi lãi suất thị trường: Một thuộc tính cơ bản của trái phiếu là giá trái phiếu thay đổi ngược chiều với thay đổi của lãi suất thị trường. Lý do là giá của trái phiếu là giá trị hiện tại của các dòng tiền trong tương lai được chiết khấu về hiện tại theo lãi suất thị trường. Khi lãi suất thị trường tăng lên, giá trị hiện tại của dòng tiền giảm xuống, nên giá trái phiếu giảm. Ngược lại, khi lãi suất thị trường giảm thì giá trị hiện tại của dòng tiền tăng lên và giá trái phiếu tăng.
- Thời gian đáo hạn: Một trái phiếu có thời gian đáo hạn càng gần thì giá của nó càng tăng trên thị trường do độ rủi ro thấp. Càng gần ngày đáo hạn thì giá trái phiếu chiết khấu càng tăng và đến thời gian đáo hạn giá trái phiếu đạt đỉnh là mệnh giá.
- Quan hệ cung cầu trái phiếu: Mối quan hệ này có nhiều yếu tố ảnh hưởng. Ví dụ quan hệ giữ thị trường cổ phiếu và thị trường trái phiếu, nếu việc tìm kiếm lợi suất ở thị trường cổ phiếu khó khăn thì nhà đầu tư thường tìm đến các thị trường khác, trong đó có thị trường trái phiếu, ngược lại khi việc đầu tư ở thị trường cổ phiếu thuận lợi thì nhà đầu tư thường rút vốn ở thị trường trái phiếu để đầu tư cổ phiếu. Do đó làm quan hệ cung cầu trái phiếu trên thị trường thay đổi, dẫn tới thay đổi giá trái phiếu. Ngoài ra, các yếu tố xã hội cũng ảnh hưởng quan hệ cung cầu trái phiếu.
- Còn nhiều yếu tố ảnh hưởng khác, tùy theo loại trái phiếu. Ví dụ như trái phiếu dài hạn có rủi ro lãi suất lớn hơn so với trái phiếu ngắn hạn.
Ví dụ: Một trái phiếu coupon, mệnh giá 1000 EUR, lợi tức 8%/năm, còn 5 năm đến ngày đáo hạn. Nếu tỷ lệ lợi tức yêu cầu của nhà đầu tư lần lượt là 7%, 9% thì giá trị hiện tại của trái phiếu là bao nhiêu?
Khi tỷ lệ lợi tức tăng lên 9%, cao hơn lãi suất coupon là 8%, giá thị trường giảm xuống còn 961.1 USD, thấp hơn so với mệnh giá của trái phiếu. Trong trường hợp này thì trái phiếu được bán tại một giá chiết khấu thấp hơn mệnh giá, vì thế nó được gọi là trái phiếu chiết khấu.
Khi tỷ lệ lợi tức yêu cầu giảm xuống còn 7%, giá trái phiếu tăng lên là 1041.01 USD, vượt qua mệnh giá trái phiếu. Trái phiếu lúc này được bán tại mức giá vượt trên mệnh giá, vì thế nó được gọi là trái phiếu thưởng.
Nguồn: SRTC
