.png){kind=logo}
Quỹ đầu tư vào các công cụ thị trường tiền tệ, gọi tắt là quỹ thị trường tiền tệ (quỹ TTTT) tuy không phải là một sản phẩm tài chính có truyền thống lâu đời song cũng đã xuất hiện từ lâu trên các thị trường tài chính Mỹ và châu Âu, và đang ngày càng phổ biến hơn ở một số nền kinh tế mới nổi. Nhìn chung, không có một khái niệm thống nhất và duy nhất về quỹ thị trường tiền tệ, song các cách hiểu dù khác nhau về loại hình quỹ này đều có điểm chung, được thể hiện qua chính tên gọi của quỹ, là quỹ đầu tư vào các công cụ nợ ngắn hạn được giao dịch trên thị trường tiền tệ và kết quả hoạt động của quỹ gắn liền với mức lãi suất trên thị trường này.
Theo Ủy ban Ổn định tài chính (FSB, 2021), quỹ TTTT “là quỹ đầu tư dạng mở được quản lý với mục tiêu đem lại sự ổn định về vốn đầu tư, khả năng thanh khoản hàng ngày, sự đa dạng hóa rủi ro và mức sinh lời nhất quán với lãi suất trên thị trường tiền tệ cùng thời điểm xem xét”. Tương tự như vậy, Tổ chức quốc tế các Ủy ban chứng khoán (IOSCO, 2020) mô tả quỹ TTTT “là quỹ đầu tư tìm cách bảo toàn vốn và cung cấp thanh khoản hàng ngày, trong khi đem đến mức sinh lời tương tự như lợi suất thị trường tiền tệ”. Với góc nhìn mang tính địa phương hơn, tại thị trường nơi ra đời quỹ TTTT đầu tiên trên thế giới, Ủy ban Chứng khoán Mỹ định nghĩa quỹ TTTT là một loại quỹ tương hỗ mang lại cho nhà đầu tư có cơ hội mua được các tổ hợp chứng khoán có mức lợi suất thường là cao hơn so với các tài khoản ngân hàng có trả lãi thông qua việc đầu tư vào các chứng khoán nợ ngắn hạn, chất lượng cao và phân phối thu nhập cho nhà đầu tư theo mức phản ánh lãi suất ngắn hạn.
Về mặt chức năng, quỹ TTTT là các cơ chế đầu tư tập thể (quỹ đầu tư), tập hợp vốn từ nhiều nhà đầu tư khác nhau và đầu tư nguồn vốn đó vào các công cụ tài chính sẵn có đáp ứng những tiêu chí nhất định (về thời gian đáo hạn, về chất lượng, về tính thanh khoản). Là một sản phẩm của thị trường chứng khoán, các quỹ này kết nối TTCK với các bộ phận khác của hệ thống tài chính và với cả nền kinh tế thực vì chúng phục vụ nhiều đối tượng nhà đầu tư (thường với mục đích quản lý tiền) và cung cấp nguồn tài chính ngắn hạn cho các tổ chức tài chính, tổ chức phi tài chính và Chính phủ - là nhà phát hành ra các công cụ được nắm giữ trong danh mục đầu tư của quỹ. Do đó, quỹ TTTT là một loại tổ chức trung gian quan trọng trên thị trường vốn ngắn hạn, cầu nối giữa nhà đầu tư có nguồn tiền nhàn rỗi tạm thời và các đối tượng có nhu cầu tài chính ngắn hạn.
Quỹ TTTT không có tính đồng nhất (không giống nhau) mà cấu trúc cũng như các đặc tính rủi ro của quỹ, vai trò và mức độ ảnh hưởng của quỹ trong hệ thống tài chính có sự khác biệt tuỳ theo quy định pháp lý, điều kiện và đặc điểm thị trường ở từng quốc gia. Tuy vậy, điểm thống nhất chung khi nói đến quỹ TTTT là mối liên hệ với thị trường tiền tệ và các công cụ của thị trường này. Về cơ bản, thị trường tiền tệ là một cấu phần quan trọng của thị trường tài chính, bên cạnh thị trường vốn. Nếu thị trường vốn là nơi huy động, luân chuyển nguồn vốn trung và dài hạn (với thời hạn trên một năm) thì thị trường tiền tệ là nơi diễn ra hoạt động cung ứng vốn (vay và cho vay) với thời hạn ngắn, từ qua đêm đến một năm. Tham gia thị trường này có nhiều thành phần khác nhau, từ Chính phủ, các tổ chức thuộc Chính phủ đến ngân hàng trung ương, các ngân hàng thương mại, các tổ chức tài chính phi ngân hàng, doanh nghiệp (tổ chức phi tài chính), quỹ đầu tư… Các đối tượng này có thể giao dịch trên thị trường với vai trò bên đi vay – phát hành các công cụ tiền tệ trên thị trường, hoặc bên cho vay – mua, nắm giữ các công cụ tiền tệ. Các công cụ của thị trường tiền tệ cũng rất đa dạng. Có thể kể đến những công cụ tiêu biểu mà nhà đầu tư có thể tiếp cận như: tín phiếu kho bạc, thỏa thuận mua lại, chứng chỉ tiền gửi có thể chuyển nhượng, thương phiếu v.v…
Nguồn: Phòng Quản lý Nghiên cứu khoa học - SRTC
