.png){kind=logo}
1. Khái niệm
Chào bán chứng khoán ra công chúng là việc phát hành trong đó chứng khoán có thể chuyển nhượng được bán rộng rãi ra công chúng cho một số lượng lớn nhà đầu tư (trong đó phải dành một tỷ lệ cho các nhà đầu tư nhỏ) và khối lượng phát hành phải đạt một mức nhất định.
Nhìn chung, việc chào bán chứng khoán ra công chúng phải chịu sự chi phối của pháp luật về chứng khoán và phải được cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán cấp phép hoặc chấp thuận. Sau khi chào bán trên thị trường sơ cấp, chứng khoán sẽ được giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK) nếu đáp ứng được các quy định của SGDCK và niêm yết tại SGDCK đó.
Theo quy định hiện hành ở Việt Nam, chào bán chứng khoán ra công chúng là việc chào bán chứng khoán theo một trong các phương thức sau đây: chào bán thông qua phương tiện thông tin đại chúng; chào bán cho từ 100 nhà đầu tư trở lên, không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp; chào bán cho các nhà đầu tư không xác định.
Chào bán chứng khoán ra công chúng được kiểm soát chặt chẽ bởi cơ quan quản lý Nhà nước về chứng khoán, do vậy, hình thức chào bán này có thủ tục chào bán phức tạp hơn và các chi phí liên quan tới đợt chào bán thường cao hơn so với hình thức phát hành riêng lẻ. Công ty có chứng khoán chào bán ra công chúng phải thực hiện một chế độ báo cáo, công bố thông tin công khai và chịu sự giám sát theo quy định của pháp luật về chứng khoán.
2. Các hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng
Hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng gồm chào bán cổ phiếu và chào bán trái phiếu.
* Với trường hợp chào bán cổ phiếu ra công chúng, việc chào bán được thực hiện một trong hai phương thức sau:
+ Chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (viết tắt theo tiếng Anh: Initial Public Offering: IPO): là việc chào bán trong đó cổ phiếu của công ty lần đầu tiên được bán rộng rãi cho công chúng đầu tư. Nếu cổ phần được bán lần đầu cho công chúng nhằm tăng vốn thì đó là IPO sơ cấp, còn khi cổ phần được bán lần đầu từ số cổ phần hiện hữu thì đó là IPO thứ cấp.
+ Chào bán sơ cấp: là đợt chào bán cổ phiếu bổ sung của công ty đại chúng cho nhà đầu tư.
* Với trường hợp phát hành trái phiếu ra công chúng, việc phát hành được thực hiện bằng phương thức chào bán sơ cấp.
Các hình thức chào bán chứng khoán được doanh nghiệp sử dụng trong hoạt động phát hành của mình chủ yếu là:
- Chào bán chứng khoán lần đầu ra công chúng: chào bán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng để huy động vốn cho tổ chức phát hành; chào bán chứng chỉ quỹ lần đầu ra công chúng để thành lập quỹ đầu tư chứng khoán; chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng để thành lập doanh nghiệp thuộc lĩnh vực cơ sở hạ tầng, lĩnh vực công nghệ cao; chào bán hợp đồng góp vốn đầu tư ra công chúng…
- Chào bán thêm chứng khoán ra công chúng gồm: công ty đại chúng chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng hoặc chào bán quyền mua cổ phần cho cổ đông hiện hữu để tăng vốn điều lệ; Công ty đại chúng chào bán tiếp cổ phiếu ra công chúng để thay đổi cơ cấu sở hữu nhưng không làm tăng vốn điều lệ; Công ty quản lý quỹ chào bán thêm chứng chỉ quỹ đóng ra công chúng; Công ty đầu tư chứng khoán chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng.
Nguồn: SRTC
